Religie als vloek en zegen

Ik zeg het vaker, Surinaamse parlementariërs zijn er niet op gericht de burgers van hun land te beschermen tegen de macht; eerder spannen zij zich in om de macht te ontzien.

Neem nu de ‘ontwerpwet tegen geweld en seksuele intimidatie op de werkplek’ die de afgelopen week in de DNA werd behandeld. We leven nu in 2022. Sinds decennia wordt de wereld met regelmaat opgeschud door schandalen van seksueel misbruik in ongeveer alle maatschappelijke gebieden, niet in de laatste plaats in de zogenaamde gods- en gebedshuizen. Het begon met het wereldwijd schandaal van seksueel misbruik in de RK kerk; het schandaal deed de RK-kerk wereldwijd op zijn grondvesten schudden, anderen volgden. Zo niet in Suriname.

In dat land doen we alsof ‘ME TOO’ en wat eraan verwant is niet in Suriname voorkomt. Alsof we ook met fundamenteel conflicterende religieuze overtuigingen vreedzaam en veilig samenleven. Alsof niemand vanwege haar/zijn voorkomen of religieuze keuze op de werkvloer gepest wordt. Alsof religieuze voorgangers zich nooit seksueel misdragen. Alsof ze heiligen zijn en geen mensen van vlees en bloed die soms hun driften niet beheersen. So wie so is het opvallend dat bevrijdingstheologie (en ook bevrijdingspedagogiek, en meer in het algemeen bevrijdingsideologieën ) geen vruchtbare grond vond in Suriname.

Zo zwijgt het RK bisdom van Suriname in alle talen, terwijl het nog moet voldoen aan de internationale oproep vanuit Rome om onderzoek te doen naar het voorkomen van seksueel misbruik door geestelijken in haar parochies en daarover publiekelijk te rapporteren, eventueel justitie in te schakelen en preventieve maatregelen te treffen en excuses aan te bieden. Want ook in Surinaamse (RK-)kerken zijn er slachtoffers van seksueel misbruik. Suriname is geen paradijs!

Tegen de leider van een grote evangelische kerk is in Nederland door een jonge vrouw, aangifte gedaan van seksueel molest. Behandeling van de zaak ondervindt obstructie, omdat de leider niet meewerkt. Hij heeft zichzelf onschuldig verklaard en geniet in Suriname onschendbaar vertrouwen onder zijn volgers/aanhang. Hij was de geestelijk raadsheer van de vorige president en ook de huidige president nam hem om opportunistische reden op in zijn kring van religieuze adviseurs.

Ook kennen we de talloze berichten in media over mullah’s, pandits, pastors en winti-priesters die volgelingen seksueel molesteren, soms zelf verkrachten en ermee wegkomen omdat slachtoffers hen niet durven te vervolgen. Aangifte doen bij de politie is een hachelijke onderneming en zeker aangifte tegen mensen met gezag en/of macht en al helemaal tegen ‘mannen van God’. De reflex van politie en opsporingsambtenaren in Suriname is er niet op gericht degene met de minste macht te beschermen. In de onderstroom van de goedlachse ‘no spang’ energie beweegt het mistroostig vergif van machismo en misogynie.

Veel Surinamers hebben een onwankelbaar vertrouwen in religieuze leiders, bijna allen man. Dat vertrouwen gaat gepaard met kritiekloze acceptatie van allerlei religieuze aannames en dogma’s. De zogenaamde revolutie van februari 1980 bracht ook hier geen verandering in. Integendeel! Religies en hun leiders kwamen steviger in het zadel dan daarvoor. Allen ontvangen nu van de overheid maandelijks een financiële vergoeding voor hun geestelijke arbeid. (Lees o.a. het boek van de godsdienstsocioloog Herman Vuijsje: God zij met ons Suriname. Religie als vloek en zegen.)

En nu ligt er dus een ‘wetsvoorstel tegen geweld en seksuele intimidatie’ die geestelijken uitsluit. Zo wordt het in Suriname dus niets met het gelijkheidsbeginsel, mensenrechten, democratie en bevolkingsemancipatie.